از سوالات اساسی فرهنگیان و مربیان که در ابتدای مسیر آموزش و در ادامه با آن مواجه می شوند این است که چه روش و شیوه های آموزشی را اتخاد کنند تا بیشترین بهره وری و بازده را در آموزش دانش آموزان و شاگردان خود بدست آورند؟
جالب است بدانید که روش های خلاقانه برای آموزش دروس نه تنها کلاس را از رکود ویکنواختی خارج میکند،بلکه انگیزه دانش آموزان را برای درس خواندن بیشتر می کند.
نظرات گوناگونی درباره انواع روش های آموزشی وجود دارد،اما چیزی که روشن است این است که صرفا با اتخاذ یک روش واحد نمیتوان به نقطه مطلوب رسید و اولین توصیه تیم طرح آموز به شما این است که از روش های گوناگونی که در ادامه معرفی میشود بصورت ترکیبی استفاده کنید. هر روشی برای هر درسی کار ساز نیست شما باید شخصی سازی کنید.
البته نکته دوم ومهم در استفاده از روش ها، این است که هر روشی که انتخاب میکنید خلاقیت و اقتضای کلاس خود را لحاظ کنید،نمونه های فراوانی از خلاقیت معلمان را میتوان با جستجوی ساده در فضای اینترنت یافت.
روشهای آموزشی به روشها و راهبردهایی اطلاق میشود که در فرآیند یادگیری و آموزش استفاده میشود. این روشها معمولاً بر اساس تجربههای گذشتگان، تحقیقات علمی و نظرات متخصصان تدوین میشوند. در زیر به برخی از روشهای آموزشی پرکاربرد اشاره خواهیم کرد
ابتدا به روش هایی که حتی با وجود امکانات و بستر حداقلی نیز قابل اجراست ، میپردازیم:
استفاده از فعالیت های گروهی
ساده ترین و کم هزینه ترین روش آموزشی و درعین حال از موثر ترین ابزار ها برای ارتقا یادگیری استفاده از فعالیت های گروهی ست. دانش آموزان همکاری و توجه به غیر را ( که ما ایرانی ها در آن کم کار کردیم) در این گروه ها تجربه میکنند. از ظرافت های شما معلم عزیز باید گروه بندی هدفمند باشد، که لازمه ی آن شناخت خوب دانش آموزان است تا افراد رشد کافی داشته باشند.
When you teach me, I will forgot اگر به من درس بدهی ،فراموش میکنم
When you involve me, I certainly learn اگر مشارکتم بدهی ، یاد میگیرم
از نمونه کار های گروهی می توان به فعالیت های آزمایشگاهی ، برگزاری نمایش و تئاتر، اجرای گروه سرود و… اشاره کرد.
در درس هایی مانند تفکر و پژوهش که در آموزش وپرورش ما کم اهمیت شده است ،استفاده از این روش به شدت توصیه می شود زیرا گروه بندی های این درس نه تنها صرفا عملی نیست بلکه هم فکری نیز دخیل است. در درس کار وفناوری نیز ایجاد گروه های دانش آموزی برای پروژه های مختلف و استفاده یکایک اعضای گروه در فعالیت ها به شدت کمک کننده ست.
نکته قابل توجه وآفتی که در این روش آموزشی وجود دارد این است که غالب اوقات وقتی پروژه ای به گروه سپرده می شود تقسیم کاربه درستی صورت نمیگیرد و کار ها بر دوش یک نفر می افتد.
استفاده ازبنر طرح های آموزشی
طرح بنر های آموزشی روشی رایج برای ارایه و تثبیت مطالب درسی در کشورمان است. حتما شما بنر آموزشی نقشه جهان در دوران مدرسه خود را به یاد دارید. از مزیت های این روش می توان به قیمت مناسب و دسترسی قابل قبول آن اشاره کرد. همچنین به علت نصب بنر ها در کلاس و ومدارس به تدریج در حافظه بلند مدت دانش آموزان حک می شود. ما در سایت طرح آموز تلاش کرده ایم تا با طراحی بنر های آموزشی زیبا قدمی در راستای کمک به شما معلمین گرامی برداریم. روش های مختلفی برای این نوع آموزش وجود دارد برای مثال اینفو گرافیک ها ، پوستر ها ، بنرها ، نمونه های این گروه بحساب می آیند.
مباحثه
مباحثه دو یا چند نفره روشی ست که می توانید با گروه بندی دانش آموزان خود اجرا کنید. به این صورت که از دانش آموزان خود بخواهید بعد از حضور در کلاس و خارج از مدرسه گروهی جمع شوند و پس از مطالعه درس آن روز به قرعه هر نفر مطالبی را که از این درس یاد گرفته است برای سایر اعضای گروه توضیح دهد و سایر اعضای گروه ایرادات اموزشی او را بگیرند و سپس دانش اموز بعدی. البته نیازی به حضور شما در این برنامه نیست ودانش آموزان خود می توانند این روش را پیاده کنند.
احتمالا شنیده اید که تنها به وسیله خواندن 10 درصد یاد میگیرید، با شنیدن 20، با دیدن 30 ، با دیدن و شنیدن 50 ، با بحث کردن 70 ، با تجربه کردن 80 وبا آموزش به دیگران 95 درصد مطالب را یاد میگیرید. با این روش تا 70 درصد مطالب را یاد مگیرید شاید هم بیشتر! این روش که امروزه در کشور تنها در مدارس خاصی اجرا میشود و روشی تضمینی ست شاید عجیب باشد اما در حوزه های علمیه این روش سنتی سالهاست که اجرا می شود و علاوه بر اثر در یادگیری مطلب در مهارت سخنوری وتدریس افراد هم موثر است.
اردو های کاربردی
هرگز این مورد جذاب را فراموش نکنید! قطعا شما اردوهای مدارس را به یاد دارید و قطعا دانش آموزان شما نیز همین گونه هستند. در درس هایی مانند علوم تجربی و اجتماعی ، بازدید از پارک های فناوری و موزه ها و حتی اثار تاریخی از گزینه های مناسب برای انتخاب هستند. از دانش آموزان خود با درخواست گزارش نویسی کاربردی اردوی خود را کامل کنید. البته برای دروس ریاضی نیز شهر های ریاضی موجود است که در افزایش انگیزه دانش آموزان تاثیر دارد.این اردو ها علاوه برا افزایش نشاط، موجب افزایش روابط اجتماعی دانش آموزان و مهارت های اجتماعی آن ها می گردد.